De rol van de discontovoet in maatschappelijke kosten-batenanalyses (MKBA’s) is om toekomstige kosten en baten op een juiste manier te waarderen, zodat de verwachte maatschappelijke waarde van een project kan worden bepaald. Een investering is alleen maatschappelijk rendabel als het extra welvaart oplevert en de contante waarde van de toekomstige baten hoger is dan de kosten. Het disconto kan ook worden opgevat als de rendementseis die vanuit maatschappelijk oogpunt aan een publieke investering of project moet worden gesteld. De discontovoet is een percentage waarmee verwachte kosten en baten in de toekomst worden teruggerekend naar het basisjaar van het project.
Herziening discontovoet
In 2015 heeft de werkgroep discontovoet een rapport uitgebracht over de hoogte van de discontovoet voor verschillende sectoren. Het kabinet heeft toen alle adviezen overgenomen.
In het laatste kwartaal van 2020 is de discontovoet herzien door de werkgroep discontovoet. Daarmee wordt het rapport uit 2015 vervangen door het nieuwe rapport. De nieuwe waarden discontovoet treden per 1 januari 2021 in werking. Het rapport kunt u zien als een uitgebreide handleiding voor het toepassen van discontovoeten in MKBA´s. Daarnaast heeft het Steunpunt Economische Expertise (SEE) een toelichting voor gebruikers (Q&A document) laten opstellen.
Toelichting toepassing discontovoet
De nieuwe waarden discontovoet treden per 1 januari 2021 in werking. Dit betekent dat alle MKBA’s die na 1 januari 2021 starten, de nieuwe waarden discontovoet dienen te gebruiken.
Discontovoet per 1 januari 2021
De onderstaande overzichtstabel geeft een samenvatting over de toe te passen nieuwe discontovoeten.
| Type discontovoet | Hoogte discontovoet | Toelichting |
|---|---|---|
| Standaarddiscontovoet | 2,25% | Geldt voor alle typen beleidswijzigingen, en voor alle typen kosten en baten, behoudens de twee uitzonderingen hieronder. |
| Discontovoet voor vaste, verzonken kosten | 1,60% | Geldt alleen voor kosten die (grotendeels) onafhankelijk zijn van het gebruik en een verzonken karakter hebben. |
| Discontovoet voor sterk niet-lineair verlopende baten | 2,90% | Geldt alleen voor baten die in sterke mate niet-lineair verlopen met het gebruik en waarbij bovendien het gebruik afhangt van de stand van de economie. |
De werkgroep adviseert een discontovoet van 2,25 procent, opgebouwd uit een risicovrij deel van -1 procent en een risicopremie van 3,25 procent. De percentages zijn gecorrigeerd voor inflatie: ze zijn van toepassing op analyses opgesteld in constante prijzen. De percentages zijn constant voor de hele analyseperiode van een project. Rijkswaterstaat-projecten worden over het algemeen gekenmerkt door vaste, verzonken kosten zoals genoemd in de tabel. Sterk niet-lineair verlopende baten die afhangen van de stand van de economie treft men vaker aan bij verkeer- en vervoerprojecten met reistijd- en transportbaten.
Discontovoeten in gevoeligheidsanalyses
Bij het gebruik van de Welvaart en Leefomgeving (WLO) scenario’s is het verplicht om gevoeligheidsanalyses voor de scenario’s ‘Hoog’ en ‘Laag’ op te stellen met de percentages uit de volgende 2 tabellen.
WLO-scenario hoog
| Type discontovoet | Hoogte discontovoet in hoofdanalyse | Hoogte discontovoet in gevoeligheidsanalyse |
|---|---|---|
| Standaarddiscontovoet | 2,25% | 2,65% |
| Discontovoet voor vaste, verzonken kosten | 1,60% | 2% |
| Discontovoet voor sterk niet-lineair verlopende baten | 2,90% | 3,30% |
WLO-scenario laag
| Type discontovoet | Hoogte discontovoet in hoofdanalyse | Hoogte discontovoet in gevoeligheidsanalyse |
|---|---|---|
| Standaarddiscontovoet | 2,25% | 1,85% |
| Discontovoet voor vaste, verzonken kosten | 1,60% | 1,20% |
| Discontovoet voor sterk niet-lineair verlopende baten | 2,90% | 2,50% |
Toetsen en meer informatie
De getallen zijn contextafhankelijk en vaak voor meerdere interpretaties vatbaar. Overleg daarom altijd met ons over de correcte toepassing van discontovoeten. We hebben documenten beschikbaar die u helpen om discontovoeten correct toe te passen in MKBA's. Ook uw andere vragen over discontovoeten beantwoorden we graag.
Contactgegevens Steunpunt Economische Expertise
Bij het hanteren van de discontovoet zijn er vaak verschillende belangen. Soms hebben partijen baat bij een lagere discontovoet, omdat de baten dan langer op peil blijven en een project eerder rendabel is. De wens om een hogere discontovoet komt ook voor. Als SEE hebben wij geen belang, maar zorgen wij voor een transparante en uniforme toepasbaarheid van de discontovoet. Zodat er een goede vergelijking van investeringen mogelijk is. Soms laten opstellers van MKBA’s de toepassing van een discontovoet door ons toetsen of vragen ze of de discontovoet voor innovatieve projecten nog actueel is. Dan kijken we, ook met terugkoppeling naar de Werkgroep Discontovoet, wat de meest logische toepassing van de discontovoet is. Wat mij in dit werk boeit: mensen die met een analyse bezig zijn, willen iets tot stand brengen, iets bereiken. Die wil ik verder kunnen helpen.
Jan Helmer, Senior Adviseur Economie
Over de werkgroep discontovoet
De werkgroep discontovoet bestaat uit vertegenwoordigers van het Centraal Planbureau (CPB), het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), De Nederlandsche Bank (DNB) en zes ministeries aangevuld met de expertise van onafhankelijke experts.