Niet-infrastructurele alternatieven
Vaak is weinig bekend over de effecten van niet-inframaatregelen omdat de modellen tekort schieten of omdat de effectiviteit erg afhangt van specifieke omstandigheden.
In sommige gevallen worden er kleinschalige maatregelen genomen in het nulalternatief (of geformuleerd als nulplusalternatief) om te voorkomen dat er onwerkbare situaties ontstaan. In andere gevallen is het beter om flexibel te zijn en eerst eens te kijken waar benutting je brengt, voordat je al of niet besluit tot een enorme investering. In beide gevallen moeten de niet-infra-oplossingen worden meegenomen hetzij als mitigering van het knelpunt hetzij als fase in een flexibele strategie. Hoe niet-infra-maatregelen precies moeten worden afgewogen in de MKBA in de verkenningenfase, is nog niet goed duidelijk (RWS en CPB werken aan een notitie met aanbevelingen om niet-infra op een goede manier in MKBA's mee te nemen.). Er moet eerst ervaring worden opgedaan en op basis daarvan moet worden gekeken wat werkt en wat niet werkt. Raadpleeg SEE voor actuele ervaringen.
Specifieke aandachtspunten bij niet-infrastructurele alternatieven
- Een goede effectbepaling is cruciaal. Effecten van niet-infra-maatregelen zijn echter veelal alleen kwalitatief, hooguit ordinaal bekend. Op verschillende plekken wordt eraan gewerkt de effecten van niet-inframaatregelen beter te onderbouwen. Let bij de effectbepaling ook op de doorwerktijd: is een maatregel een eenmalige impuls of treedt er een structurele gedragswijziging op die vele jaren doorgaat? Er is sprake van grote onzekerheidsmarges ten aanzien van de inschatting van effecten.
- De kansrijkheid (doelbereik, kosteneffectiviteit) is bij voorkeur vroeg in het proces ingeschat.
- Soms zijn aanvullende analyses nuttig, zoals de bepaling van uitstel van een volgende grote investering door een kleine maatregel of, de bepaling van spijtkosten. Op die manier kun je de aantrekkelijkheid van de maatregel testen, gegeven de onzekerheid over de effectiviteit van de maatregel.
Zowel de scope van de niet-inframaatregelen als de wijze waarop deze moeten worden meegewogen is (nog) niet helder gedefinieerd.